Arealforvaltning

Oppdatert 20.12.2023

Det er i utgangspunktet kommunen sjølv som avgjer korleis areala skal brukast, så lenge arealbruken er innanfor rammene av nasjonal politikk. Statsforvaltaren er fagstyresmakt innan landbruk, miljøvern, helse og samfunnstryggleik, og skal syte for at nasjonale interesser blir sikra. I tillegg skal vi sjå til at kommunale vedtak i plan- og byggjesaker er i samsvar med gjeldande lovverk.

Nasjonale retningslinjer må følgjast

Stortinget og regjeringa gir retningslinjer og rammer som kommunane skal leggje til grunn i arealforvaltninga. Statsforvaltaren skal sørgje for at kommunane sikrar nasjonale interesser innanfor miljøvern, landbruk, helse og samfunnstryggleik. Vi skal også sjå til at planlegginga er i tråd med interessene til barn og unge. Dersom den kommunale arealforvaltninga er i strid med nasjonale interesser, kan Statsforvaltaren gripe inn.

Statsforvaltaren kan gripe inn ved å fremje motsegn til arealplanar eller klage på vedtak i byggjesaker (dispensasjonsvedtak) som er i strid med arealplanen. Dersom kommunen vel ikkje å ta omsyn til motsegna, går saka til mekling mellom partane. Om meklinga ikkje fører fram, kan kommunen be om at saka blir send til Kommunal- og distriktsdepartementet for endeleg avgjerd.

Statsforvaltaren er klageinstans

Dei som blir påverka av kommunale vedtak i reguleringsplanar og byggjesaker, og av vedtak etter jordlova, konsesjonslova og odelslova, kan klage til Statsforvaltaren. Statsforvaltaren behandlar også klagesaker etter matrikkellova, eigarseksjonslova, veglova, tomtefestelova og lov om kommunal forkjøpsrett. Statsforvaltaren er i tillegg klageinstans i saker der det offentlege overtek privat eigedom etter plan- og bygningslova (ekspropriasjon). Denne typen klager blir først behandla av kommunen. Dersom kommunen ikkje gir klagaren medhald, sender kommunen klagen til Statsforvaltaren for endeleg avgjerd. 

Vis meir


Publisert 08.01.2020

Sola kommune har vedteke ein svært god sykkelstrategi

Den nye sykkelstrategien til Sola kommune er vellykka både i innhald og form - passe omfattande og grundig, meiner fylkesmannen. Den er eit godt framtidsretta arbeid til eksempel for andre kommunar.


Publisert 01.10.2019

Ikkje ta ut Ålgårdbanen

Fylkesmannen har i brev av 23.09.2019 klart rådd frå at Ålgårdbanen blir teken ut av det nasjonale banenettet. Vi meiner det gir feil signal å ta bort eit banebasert alternativ mellom Sandnes og Ålgård.


Publisert 22.08.2019

Kvitsøy- eit livskraftig øysamfunn

Kvitsøy har hatt revidert kommuneplan på høyring. Kvitsøy innehar mange unike verdiar, til dømes eit særeige landskap. Fylkesmannen har innvendingar til tiltak som vi meiner utfordrar Kvitsøy sin eigenart, til dømes omsynssone til hotell i strandsona.


Publisert 15.07.2019

Time kommuneplan utfordrar nasjonale og regionale interesser

Time kommune har no hatt arealdelen av kommuneplan 2018-2030 ute til offentleg ettersyn. Kommunen har gjort eit godt arbeid, særleg med føresegner, ROS-analyse og vasshandtering. Me har likevel av omsyn til jordvern, miljø og samordna bustad-, areal- og transportplanlegging (BATP) motsegner og faglege råd til fleire av arealforslaga.


Publisert 13.06.2019

Merkedag for jordvernet i Rogaland!

Fylkestinget har i møte den 12. juni 2019 vedteke jordvernstrategi for Rogaland, og dette kan seiast å vere ein merkedag for jordvernet i fylket. Målet for Rogaland er at omdisponering av jordbruksareal skal vere under 400 dekar i året.


Publisert 19.03.2019

Ta omsyn til risiko for storulykker i arealplanar

Kommunane har ansvar for at samfunnstryggleik blir tilgodesett i planlegginga, etter plan og bygningslova. Eit av dei viktigaste er omsynet til verksemder som ved ulykker kan sleppe ut mengder av farlege stoff/gass, eller utløyse ein stor eksplosjon. Dette er såkalla storulykkeverksemder. Korleis kan kommunane ta i vare denne risikoen?


Publisert 19.02.2019

Regionalplan for Jæren 2050 – byutvikling og jordvern heng saman

Revisjonen av Regionalplan Jæren blir eit av dei viktigaste planprosessane i Noreg sett ut frå omsynet til jordvern. Innanfor planområdet finn vi 550 000 dekar dyrka jord og over 10 prosent av husdyrhaldet i Noreg. Samstundes er det ein raskt voksande by- og tettstadsregion.


Publisert 19.12.2018

Vi gir råd til Bokn kommune

Bokn kommune har laga planprogram for ny samfunnsdel til kommuneplanen, som gir rammer for utvikling av kommunen fram til 2030. Vi har utfordra Bokn på ulike sektorområde, og peikar også på at framtidig kommunestruktur bør vere tema i kommuneplanen.


Publisert 13.12.2018

Gode livsvilkår for den grøne landsbyen Randaberg

Randaberg kommune har gjort eit grundig og godt arbeid med kommuneplanen for 2018-2030. Jordvern, nullvekst, folkehelse og gode prinsipp for utvikling i sentrum og tettstadene kjem tydeleg fram i planen.


Publisert 01.11.2018

Ber Rennesøy sjå etableringa av nye bustadområde og Green Mountain i eit større perspektiv

På veg inn i Nye Stavanger justerer Rennesøy arealdelen med utgangspunkt i ein strategisk samfunnsdel av kommuneplanen. Nokre av endringane utfordrar særleg jord- og strandsonevern.